Nhân dịp mọi người đang nói về khoa học và sự ra đi của Stephen Hawking, mình muốn chia sẻ bài nói chuyện của nhà vật lý thiên văn và nhà truyền bá khoa học Neil deGrasse Tyson khi được hỏi làm thế nào để giúp trẻ yêu thích khoa học.
“Trẻ em sinh ra đã là nhà khoa học. Chúng luôn luôn lật đá, bẻ cánh hoa. Chúng làm những việc mà nhìn chung được coi là phá hoại. Khám phá đại loại là như thế đó. Bạn tháo mọi thứ ra cho dù bạn biết cách lắp chúng lại hay không. Một nhà khoa học người lớn là một đứa trẻ chưa bao giờ trưởng thành.
Khi ở nhà, một đứa trẻ lấy trứng ra khỏi tủ lạnh và bắt đầu tung hứng nó. Làm cha mẹ, việc đầu tiên bạn làm là gì? Bắt trẻ ngừng ngay việc chơi đùa với trứng. Nó vỡ thì sao. Bỏ nó vào tủ lạnh! Xin lỗi bố mẹ, đây là một thử nghiệm về độ khoẻ của vật liệu. Hãy để trẻ phát hiện ra rằng khi trứng rơi, nó vỡ. Đó là một thí nghiệm vật lý nhanh chóng biến thành thí nghiệm sinh học. Khi lòng đỏ tràn ra, bạn có thể nói, này con, cái đó đáng lẽ ra một ngày nào đó có thể biến thành một chú gà con. Con bạn sẽ hỏi: từ từ đã, làm thế nào mà cái lòng đỏ nhớp nháp này có thể thành gà? Bạn trả lời: đó là sinh học, con tìm hiểu về nó đi. Quả trứng tốn bạn bao nhiêu tiền? Vài đồng bạc.
Hiệu trưởng trường Harvard từng nói, nếu bạn nghĩ giáo dục là đắt đỏ, hãy thử cái giá của sự ngu dốt. Chúng ta không có đủ những phụ huynh hiểu và trân trọng bản tính hiếu kỳ của chính con họ chỉ vì họ muốn giữ trật tự trong nhà. Trẻ đi vào bếp lấy xoong chảo ra gõ, điều đầu tiên cha mẹ nói là gì? Ngừng ngay mấy cái ồn ào đó đi. Con đang làm bẩn xoong chảo. Cha mẹ vừa phá hỏng toàn bộ một thí nghiệm về âm thanh!
Tôi không lo lắng về con trẻ. Mọi người thường hỏi, làm sao để tôi có thể giúp con quan tâm đến khoa học. Trẻ con đã quan tâm đến khoa học sẵn rồi, chính bạn mới là vấn đề. Toàn bộ năng lượng trong công việc của tôi tập trung vào người lớn bởi họ đông hơn trẻ con rất nhiều. Họ bỏ phiếu bầu. Họ điều hành thế giới. Họ tận dụng cơ hội. Trẻ con sẽ ổn thôi.”
Search